- I. Złote jabłko polskiej archeologii. Zespoły grodowe w Czermnie i Gródku (Grody Czerwieńskie) – chronologia i funkcja w świetle badań dawnych oraz weryfikacyjnych (2013-2018)
- Zadanie I.1
- Zadanie I.2
- Zadanie I.3
- Zadanie I.4
- Zadanie I.5
- Zadanie I.6
- Zadanie I.7
- Zadanie I.8
- Zadanie I.9
- II. Sfinks słowiańskiej sfragistyki – plomby typu drohiczyńskiego z Czermna na wschodnioeuropejskim tle porównawczym (2014-2018)
- III. Złote jabłko polskiej archeologii. Zespoły grodowe w Czermnie i Gródku (Grody Czerwieńskie), część II. Dokończenie prac dokumentacyjnych (2019-2021)
- Zadanie III.1
- Zadanie III.2
- Zadanie III.3
- IV. Czermno, stan. 2: podgrodzie – osada – gród? Problem archeologiczny i konserwatorski. Badania weryfikacyjne (2022-2023)
- V. Początki sąsiedztwa. Chronologia absolutna zespołu osadniczego w Czermnie-Czerwieniu i formowanie się pogranicza polsko-ruskiego w X-XIII w. (2022-2026)
- Zadanie V.1
- Zadanie V.2
- Zadanie V.3
- Zadanie V.4
- Zadanie V.5
- Zadanie V.6
I. Złote jabłko polskiej archeologii. Zespoły grodowe w Czermnie i Gródku (Grody Czerwieńskie) – chronologia i funkcja w świetle badań dawnych oraz weryfikacyjnych (2013-2018)
Zadanie I.1
Przygotowanie do druku i druk dwujęzycznej (angielski/polski) monografii pt. Od Grodów Czerwieńskich do linii Curzona. Dzieje środkowego Pobuża w wiekach średnich oraz postrzeganie formowania się wschodniej granicy Polski w historiografii XVIII-XXI w.
Opis: Tom obejmuje opracowania mediewistów poświęcone regionowi nadbużańskiemu w X-XV w., historyka historiografii i archeologów, prezentujących ustalenia na temat historii badań w XVIII-XXI w. Osobne studium poświęcono dziejom zainteresowań sztuką strefy prawosławnej w polskiej historii sztuki. W studium etnologów zostały przedstawione wyniki terenowych badań etnologicznych realizowanych przez Autorów (wraz z polskimi i ukraińskimi studentami) po obu stronach dzisiejszej granicy na Bugu, a więc po obu stronach tzw. linii Curzona.
Wykonawcy: Adrian Jusupović, Andrzej Janeczek, Katarzyna Błachowska, Marcin Wołoszyn, Aleksander Musin, Mirosław P. Kruk, Roman Čmelyk, Lech Mróz
Konsultanci: Matthias Hardt, Christian Lübke (Lipsk, Niemcy)
Stan realizacji zadania: zakończone!
Zadanie I.2
Przygotowanie do druku i druk dwujęzycznej (angielski/polski) monografii pt. Gródek w świetle badań dawnych (1952-55) ze szczególnym uwzględnieniem cmentarzyska na majdanie grodziska. Analizy archeologiczne, antropologiczne i fizykochemiczne.
Opis: Przygotowanie monograficznego, dwujęzycznego (angielski/polski) opracowania wyników badań prowadzonych w Gródku w latach 1952-55. Najważniejszym zadaniem jest publikacja ogromnego (liczącego blisko 500 grobów) cmentarzyska, funkcjonującego na majdanie grodu. Zabytki archeologiczne oraz dokumentacja z tych badań znajdują się w Muzeum Zamojskim w Zamościu, a także w Zakładzie Antropologii PAN we Wrocławiu, gdzie przechowywane są szczątki kostne osób pochowanych w Gródku. Analizie archeologicznej towarzyszyć będzie możliwie wszechstronna analiza antropologiczna, oraz numizmatyczna. Zostały również opracowane najstarsze wyobrażenia Gródka na dawnych mapach.
Wykonawcy: Jerzy Kuśnierz, Jacek Feduszka, Andrzej Janeczek, Sławomir Kozieł wraz z zespołem (Agata Cieślik, Stanisław Gronkiewicz, Krzysztof Szostek, Aleksandra Lisowska-Gaczorek)
Konsultanci: Vujadin Ivaniśević, Perica Špehar (Belgrad, Serbia)
Stan realizacji zadania: zakończone!
Zadanie I.3
Przygotowanie do druku i druk dwujęzycznej (angielski/polski) monografii pt. Gródek w świetle tzw. znalezisk luźnych w zbiorach Muzeum im. St. Staszica w Hrubieszowie. Katalog, analiza typologiczno-chronologiczna.
Opis: Finalizacja prac nad dwujęzycznym (angielski/polski) tomem zawierającym katalog oraz analizę typologiczno-chronologiczną 550 wczesnośredniowiecznych zabytków odkrytych na terenie wsi Gródek w latach 1980 – 2008 i przekazanych do Muzeum w Hrubieszowie w 2008 r.
Wykonawcy: Marcin Wołoszyn
Konsultanci: Aleksander Musin, Anna A. Peskova (St. Petersburg, Rosja)
Stan realizacji zadania: zakończone!
Zadanie I.4
Przygotowanie do druku i druk dwujęzycznej (angielski/polski) monografii pierwotny tytuł: Czermno – w świetle wyników badań dawnych (1940; 1952; 1976-79); za wyjątkiem ceramiki.
Opis: W ramach zadania powstało kompleksowe (2-tomowe) opracowanie prezentujące wyniki badań w Czermnie w latach 1940, 1952 (Marcin Wołoszyn) i 1975-79 (Marek Florek). W tym drugim opracowaniu uwzględnione zostały dodatkowo wyniki innych, krótszych sezonów badawczych (1985; 1997). Przy opracowaniu wyników badań z lat 1975-79 zostały wykorzystane: oryginalna dokumentacja, zabytki przechowywane w Muzeach w Hrubieszowie, Tomaszowie Lubelskim i Zamościu, ale przede wszystkim seria prac magisterskich powstałych w IA UMCS w latach 80-tych XX w., które prezentują wyniki prac Jana Gurby w Czermnie.
Ostateczny tytuł monografii to: The early medieval settlement complex at Czermno in the light of results from past research (up to 2010). Material evidence = Wczesnośredniowieczny zespół osadniczy w Czermnie w świetle wyników badań dawnych (do roku 2010). Materiały źródłowe, pod. red. M. Florek, M. Wołoszyn, t. I–II , Kraków-Leipzig-Rzeszów-Warszawa 2016.
Wykonawcy: Marek Florek, Marcin Wołoszyn, Iwona Florkiewicz
Konsultanci: Andrzej Buko, Michał Parczewski
Stan realizacji zadania: zakończone!
Zadanie I.5
Przygotowanie do druku monografii pt. Ceramika z Czermna w świetle wyników badań dawnych i weryfikacyjnych.
Opis: W ramach zadania powstało kompleksowe opracowanie ceramiki z badań dawnych w Czermnie (1940, 1952; 1975-79; 1985; 1997), a także naczyń odkrytych w l. 2010-11, oraz w trakcie badań weryfikacyjnych planowanych na l. 2013-2014. W opracowaniu zostały wykorzystane ustalenia wynikające z realizacji zadania nr 4 (Marek Florek), zasadniczym jednak celem niniejszego zadania będzie kompleksowe opracowanie ok. 100.000 (!) fragmentów naczyń pochodzących z badań Jana Gurby, a przechowywanych w muzeach w Hrubieszowie, Tomaszowie Lubelskim i Zamościu. Wyniki badań w Czermnie zostały zestawione z najnowszymi opracowaniami ceramiki z Chełma, Stołpia, Busówna, Przemyśla oraz zachodnioruskich grodów leżących na terenie obecnej Białorusi i Ukrainy (m.in. Nowogródek, Wołkowysk, Grodno, Turzysk [Turijsk], Słonim, Włodzimierz Wołyński).
Wykonawcy: Michał Auch
Stan realizacji zadania: zakończone!
Zadanie I.6
Czermno i Gródek na tle środowiska naturalnego rejonu ujścia Huczwy do Bugu. Badania geofizyczne i paleogeograficzne.
Opis: Badania geofizyczne bezpośredniego zaplecza osadniczego grodów (Czermno oraz Gródek); badania paleograficzne; analiza osadnicza w kontekście badań paeograficznych.
Wykonawcy: Tomasz Herbich wraz z zespołem, Radosław Dobrowolski wraz z zespołem, Tomasz Dzieńkowski
Stan realizacji zadania: zakończone!
Zadanie I.7
Czermno – chronologia umocnień w świetle archeologicznych badań weryfikacyjnych.
Opis: Celem zadania było przeprowadzenie badań wału grodu w Czermnie, a następnie analiza układu stratygraficznego zarejestrowanych warstw, odkrytych zabytków ruchomych, wyników datowania dendrochronologicznego.
Wykonawcy: Marcin Wołoszyn, Tomasz Dzieńkowski
Konsultanci: Zbigniew Pianowski, Jacek Poleski
Stan realizacji zadania: zakończone!
Zadanie I.8
Stworzenie i prowadzenie strony internetowej (w polskiej, ukraińskiej i angielskiej wersji językowej), której treść dotyczy bezpośrednio badań w Czermnie i Gródku nad Bugiem.
Opis: Stworzenie strony internetowej w 3 wersjach językowych (polska, ukraińska, angielska), której treść dotyczy bezpośrednio badań w Czermnie i Gródku nad Bugiem. Dodatkowo, w celu propagowania wyników badań utworzone zostało konto na portalu społecznościowym Facebook, Grody Czerwieńskie, w ramach którego są na bieżąco zamieszczane informacje dotyczące postępów m.in. w pracach wykopaliskowych oraz inne działania związane z opisywanym projektem (np. aktualne wydarzenia).
Wykonawcy: Iwona Florkiewicz, Jarosław Pohoralski (tłumaczenie na język ukraiński), mobileMarkup.com
Stan realizacji zadania: zakończone!
Zadanie I.9
Organizacja międzynarodowej konferencji.
Wykonawcy: Marcin Wołoszyn, Iwona Florkiewicz
Stan realizacji zadania: zakończone!
II. Sfinks słowiańskiej sfragistyki – plomby typu drohiczyńskiego z Czermna na wschodnioeuropejskim tle porównawczym (2014-2018)
Celem projektu jest kompleksowe, multidyscyplinarne, realizowane w międzynarodowym zespole opracowanie znalezisk plomb drohiczyńskich (ponad 1000 egz.) z Czermna na szerokim, wschodnioeuropejskim tle porównawczym.
W trakcie kampanii z lat 2010-2011 odkryto Czermnie 404 plomby, ponad 600 dalszych plomb odzyskano od „poszukiwaczy skarbów”. Tym samym plomby z Czermna stanowią najliczniejszy zbiór tego typu zabytków, poza eponimicznym Drohiczynem, gdzie odkryto ich nawet do 12.000.
Zamierzeniem zespołu grantowego jest przygotowanie i opublikowanie możliwie wszechstronnego korpusu plomb drohiczyńskich z Czermna jak i przedstawienie tych znalezisk na szerokim wschodnioeuropejskim (ruskim) tle porównawczym. Analizy typologiczne oraz katalog zostanie wzbogacony o wyniki analiz metaloznawczych znalezisk z Polski (1. Czermno, 2. Drohiczyn [zbiory PMA, MNK] oraz 3. Dąbrowa Górnicza – Łosień) i Rosji, oraz katalog znalezisk plomb drohiczyńskich z Europy wschodniej, przygotowany przez zespół pod kierunkiem najwybitniejszego znawcy tej problematyki – P. G. Gajdukova (Moskwa).
Stan realizacji projektu: zakończony!
III. Złote jabłko polskiej archeologii. Zespoły grodowe w Czermnie i Gródku (Grody Czerwieńskie), część II. Dokończenie prac dokumentacyjnych (2019-2021)
Zadanie III.1
Przygotowanie monografii pt. „Ceramika z badań dawnych w Gródku (1952-55) na tle znalezisk z Polski i Rusi. Studium interdyscyplinarne”.
Stan realizacji zadania: zakończone!